Als adviseurs krijgen we vaak inhoudelijke vragen over verontreinigingen in producten waar bedrijven op laten analyseren, maar wat zijn dat voor stoffen en waar komen ze vandaan? In dit kennisblad wordt PFAS toegelicht.
Wat is PFAS?
PFAS (Per- en polyfluoralkylstoffen) zijn chemische stoffen die door de mens zijn gemaakt. Ze worden onder andere gebruikt in verpakkingsmateriaal, smeermiddelen en antiaanbaklagen. Ze zijn namelijk water, vet en vuil afstotend. PFAS zijn giftig en niet-oplosbaar, waardoor ze kunnen ophopen. Hierdoor zijn ze vooral schadelijk aan de top van de voedsel/diervoerderketen. Uit studies bij de mens blijkt dat langdurige blootstelling aan PFAS mogelijk leidt tot negatieve effecten op het immuunsysteem en de lever.
Onderzoek RIVM
Het RIVM zoekt naar manieren om ervoor te zorgen dat mensen in Nederland minder in aanraking komen met PFAS. Dit onderzoek loopt van 2023 tot en met 2025.
Aantoonbaarheid PFAS
Op dit moment wordt overal in Nederland PFAS gevonden in de bodem en het oppervlaktewater. Via deze weg komt het terecht in de gewassen welke gebruikt worden voor levensmiddelen en diervoeder, bijvoorbeeld ook via het voer van kippen in de eieren. Er is nog veel onbekend over PFAS; zo zijn er veel verschillende soorten en weten we lang niet van allemaal wat ze doen en hoe ze schadelijk zijn. Men kan niet uitsluiten dat de huidige hoeveelheid die mensen en dieren via voedsel en water binnenkrijgen niet schadelijk is. Daarom worden er nu minder PFAS gebruikt en komt er steeds strengere wetgeving..
Europese maatregelen
Een Europees restrictievoorstel richt zich op gebruik van PFAS onder REACH-wetgeving in het algemeen. Daarnaast kan ook het gebruik van PFAS binnen specifieke kaders ingeperkt worden. Per 1 juli 2022 mogen vier PFAS niet meer gebruikt worden in papier en karton waarmee voedsel in contact kan komen. Sinds januari 2023 is wetgeving voor onderzoek naar PFAS in vis, schaaldieren, vlees en eieren van kracht. In verordening 1881/2006 zijn voor deze producten maximale normen opgenomen voor PFOS, PFOA, PFNA, PFHxS en de som van deze 4 PFAS. In de aanbeveling 2022/1431 van de Europese commissie zijn indicatieve waarden voor onder andere AGF en melk opgenomen. Wanneer deze worden overschreden zou de bron van de verontreiniging moeten worden achterhaald.
Advies
Het advies voor grond en water: voorkom introductie van PFAS in een product of gewas vanuit bijvoorbeeld oppervlaktewater of de bodem waarop wordt geteeld. Een mogelijkheid is om een analyse uit te voeren om zo een verontreiniging te voorkomen met PFAS in het eindproduct.
Meer informatie?
Heeft u hulp nodig bij het opstellen van een gevarenanalyse van uw grondstoffen, proces of bent u geïnteresseerd in een cursus? Neem dan gerust contact op via info@htp-advies.nl of bel naar 0487 51 06 96.